Đôi mắt hay còn gọi là “cửa sổ tâm hồn” là một trong những thứ quý giá nhất của mỗi con người. Người xưa đã có câu “thứ nhất đau mắt, thứ nhì nhức răng” sẽ là không sai. Bởi một khi đau mắt, bạn sẽ khó chịu đến nhường nào. Vì vậy, chúng ta cần bảo vệ đôi mắt của mình một cách tốt nhất.
Theo thống kê, một ngày một bệnh viện mắt thường thăm khám và điều trị cho rất nhiều bệnh nhân bị các chứng rối loạn mắt phổ biến có thể nghiêm trọng hoặc không nghiêm trọng. Bên cạnh khám trực tiếp, số lượng cuộc gọi hay email với các câu hỏi liên quan đến một triệu chứng nào đó, chẳng hạn như đỏ mắt hoặc sưng mắt, đăng ký đi khám bác sĩ mắt rất lớn. Vậy là đủ thấy, chúng ta đang gặp phải rất nhiều vấn đề về mắt cần được giải đáp.
Bài viết này sẽ giúp các bạn tìm hiểu về 8 loại rối loạn mắt bạn thường gặp và các phương pháp điều trị. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng những hướng dẫn này mang tính tổng quát và chắc chắn không thể thay thế được những tư vấn đến từ bác sĩ nhãn khoa của bạn.
Contents
8 rối loạn mắt thường gặp nhất hiện nay
Thông thường, các rối loạn mắt thường gặp có thể được chia thành các triệu chứng chính về mắt, giúp dễ dàng phân loại chúng và đưa ra các hướng dẫn cụ thể. Dưới đây là liệt kê 8 rối loạn mắt thường gặp nhất:
- Đau mắt đỏ
- Ngứa mắt
- Sưng mắt
- Cay mắt
- Chấn thương mắt
- Đau mắt
- Mờ (suy giảm thị lực)
- Điểm, đốm nhỏ, phao mắt
Nếu mắt bạn bị đỏ và bị kích thích thì sao?
Mắt đỏ có nhiều nguyên nhân, bao gồm nhiễm trùng, viêm, dị ứng, vỡ mạch máu và chấn thương. Nếu phần màu trắng của mắt bạn (sclera) trông có màu đỏ hoặc hồng, bạn có thể mắc một trong các bệnh sau:
Bệnh đau mắt đỏ
Nếu bạn có con, bạn gần như chắc chắn biết về bệnh nhiễm trùng mắt hay còn được gọi là đau mắt đỏ. Người lớn cũng có thể bị bệnh này. Nếu mắt bị đỏ là từ đau mắt đỏ (được gọi là viêm kết mạc), bạn cũng sẽ có các triệu chứng như ngứa, nóng rát, chảy nước mắt, sưng – hoặc kết hợp các loại trên. Một số dạng đau mắt đỏ dễ lây lan, và một số thì không. Ví dụ, bệnh viêm kết mạc dị ứng không phải là bệnh truyền nhiễm. Nhưng các dạng virus và vi khuẩn của đau mắt đỏ lại là truyền nhiễm. Vì vậy, tốt nhất là gặp các bác sĩ chuyên khoa mắt để chẩn đoán và thực hiện các điều trị hiệu quả.
Cần khám mắt? Hãy tìm một bác sĩ mắt gần bạn nhất và đặt ngay một cuộc hẹn thăm khám.
Mẹo: Cho đến khi bạn biết được nguyên nhân gây ra triệu chứng mắt đỏ, bạn nên tránh dụi mắt. Và đặc biệt, hãy chắc chắn rằng bạn rửa tay thường xuyên. Để giảm đau, hãy sử dụng các miếng gạc ướt, nhắm mắt và làm mát ở bên ngoài mí mắt của bạn.
Dị ứng mắt
Dị ứng có thể là theo mùa (mùa xuân và mùa thu), hoặc chúng có thể xảy ra khi một thứ gì đó gây kích thích (gây dị ứng) tiếp xúc vào mắt bạn, như lông mèo hoặc khói. Các triệu chứng dị ứng mắt bao gồm ngứa mắt và đỏ, chảy nước mắt và sưng húp. Mắt của bạn bị ảnh hưởng như thế nào có thể phụ thuộc vào thời gian trong năm và loại cây đang có trong khu vực bạn sống.
Ví dụ ở Việt Nam, mùa dị ứng mắt thường diễn ra vào mùa xuân. Vì vào mùa xuân, lượng phấn hoa khuếch tán nhiều trong không khí là yếu tố thuận lợi làm tăng tỷ lệ mắc bệnh, nhất là những người sống ở vùng rừng núi, nơi có khí hậu ẩm ướt, thảm thực vật phong phú, người trồng hoa, nuôi ong mật nhiều, …. Nhưng nhiều người cũng có thể bị dị ứng quanh năm vì mạt bụi, nấm mốc, v.v …
Mẹo: Nhắm mắt lại, và chườm khăn ướt lạnh ở bên ngoài mí mắt. Ngoài ra, bạn có thể sẽ thấy dễ chịu hơn nếu bạn uống thuốc kháng histamin không kê đơn. Nếu triệu chứng dị ứng không thuyên giảm, bạn cần gặp bác sĩ nhãn khoa để được kê đơn thuốc giúp bạn giải quyết các triệu chứng.
Mạch máu bị vỡ
Các mạch máu trong màng cứng (tròng trắng của mắt) có thể bị vỡ do căng, nâng, dụi mắt hoặc không có lý do nào cả. Khi điều này xảy ra, mắt của bạn xuất hiện rõ ràng màu đỏ tươi do máu rỉ ra dưới kết mạc bao phủ lớp màng cứng. Điều này được gọi là xuất huyết dưới kết mạc. Mặc dù khi mắt bị đỏ do xuất huyết dưới màng cứng trông có vẻ đáng sợ, nhưng thường thì nó vô hại và thông thường không được coi là một trường hợp khẩn cấp.
Mẹo: Để an toàn, bạn nên đi khám bác sĩ nhãn khoa trong vòng một hoặc hai ngày sau khi gặp các triệu chứng trên để đảm bảo không có nguyên nhân cơ bản nào dẫn đến việc vỡ mạch máu. Mặt khác, thực sự không có cách điều trị nào ngoài việc cần thời gian cho hầu hết vết vỡ này.
Chấn thương mắt
Bị đánh vào mắt chắc chắn có thể gây đỏ mắt, cùng với triệu chứng đau và mờ mắt. Mắt có thể bị trầy xước hoặc bị đục, nhưng cũng có thể có những tổn thương tiềm ẩn bên trong mắt, chẳng hạn như võng mạc bị bong ra, có thể rất nghiêm trọng và phải được điều trị càng nhanh càng tốt. Trừ các cú đánh rất nhẹ, còn lại bác sĩ mắt nên điều trị chấn thương mắt ngay lập tức.
Mẹo: Để giảm đau tức thì, hãy chườm nước lạnh hoặc chườm đá lên mắt bị thương. Tránh chà xát. Nếu bạn không thể đến gặp bác sĩ nhãn khoa, hãy đến phòng cấp cứu hoặc trung tâm chăm sóc khẩn cấp để được giúp đỡ.
Ngứa mắt
Hầu như tất cả các nguyên nhân gây ngứa mắt là do một số loại dị ứng. Đối với các triệu chứng ngứa nhẹ, mắt có thể được điều trị bởi thuốc nhỏ mắt bôi trơn không kê đơn. Ở đây sẽ tránh những loại thuốc làm mất màu đỏ (thuốc thông mũi), vì bạn sẽ có thể bị phụ thuộc thuốc. Bạn cũng có thể sử dụng chườm lạnh hoặc túi nước đá để giúp giảm ngứa mắt.
Đối với triệu chứng ngứa dữ dội hơn, bạn có thể cần sử dụng đến các loại thuốc kháng histamin đường uống hoặc thuốc nhỏ mắt theo toa. Mặc dù ngứa mắt không phải là một trường hợp khẩn cấp, bạn vẫn có thể cần tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa để được tư vấn hoặc kê đơn.
Trong trường hợp, mí mắt của bạn đỏ và bị viêm, bạn có thể đã bị viêm bờ mi. Vì vậy, bạn cần đến gặp bác sĩ mắt để xác định nguyên nhân và đưa ra hướng điều trị thích hợp.
Mẹo: Cố gắng tránh dụi mắt! Việc dụi mắt, chà xát mắt sẽ giải phóng các hóa chất (gọi là histamines) sẽ cộng hưởng làm cho mắt bạn ngứa nặng hơn.
Mờ (giảm thị lực)
Nếu bạn bị mờ mắt đột ngột và kéo dài, hãy xem đây là trường hợp khẩn cấp. Gặp ngay bác sĩ nhãn khoa, hoặc đến phòng cấp cứu / trung tâm chăm sóc khẩn cấp.
Nếu một mắt bị mờ hoặc tối đột ngột, giống như một tấm màn rơi xuống, đây là trường hợp khẩn cấp và cần được bác sĩ nhãn khoa hoặc phòng cấp cứu / trung tâm chăm sóc khẩn cấp kiểm tra. Điều này có thể chỉ ra một vấn đề võng mạc, như võng mạc bị tách ra, hoặc thậm chí là đột quỵ.
Nếu bạn có một số vết mờ nhỏ đến và đi, điều này có thể có nghĩa là mệt mỏi, khô hoặc mỏi mắt. Hãy nhớ rằng nhiều tình trạng mắt có thể gây ra một số mờ mắt, bao gồm đau mắt đỏ, dị ứng, khô mắt và thậm chí rất nhiều công việc tầm nhìn gần cũng có thể gây ra tình trạng này. Hầu hết trong số này không phải là tình huống khẩn cấp.
Mẹo: Đối với tầm nhìn mờ nhẹ, hãy thử nghỉ ngơi đôi mắt của bạn. Nếu tầm nhìn mờ vẫn còn, hãy hẹn gặp bác sĩ để khám mắt sớm nhất có thể.
Mắt sưng húp
Bọng mắt bất thường quanh mắt thường là dấu hiệu của dị ứng. Tất nhiên, chấn thương như bị đánh vào mắt cũng có thể khiến mắt sưng lên.
Mẹo: Nếu bọng mắt là do dị ứng, bạn có thể phải dùng thuốc thông mũi không kê đơn để giảm triệu chứng. Trong đó, thuốc thông mũi làm giảm dị ứng vùng da quanh mắt. Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng làm thông thoáng mũi, chống nghẹt mũi, viêm mũi dị ứng, khó thở
Cay mắt
Cay mắt có thể bị gây ra bởi dị ứng, khô, mệt mỏi, căng thẳng thị lực (như thường xuyên với công việc máy tính) hoặc tất cả các triệu chứng trên. Thông thường, cảm giác nóng rát không phải là một trường hợp khẩn cấp, nhưng bạn nên đi khám bác sĩ mắt nếu vẫn còn.
Mẹo: Thông thường, cay mắt hoặc cảm giác châm chích có thể thuyên giảm với thuốc nhỏ mắt bôi trơn không cần kê đơn và thực hiện nghỉ ngơi. Áp dụng chườm mát bằng khăn mát và ẩm cũng có thể giúp bạn giảm triệu chứng này.
Đau mắt
Đau mắt có thể biểu hiện rõ ràng hoặc âm ỉ, bên trong hoặc bên ngoài, liên tục hoặc gián đoạn, nhẹ hoặc nhói. Theo nguyên tắc chung, nếu bạn bị đau mắt cùng với đỏ mắt, bạn nên xem đây là trường hợp khẩn cấp và đi khám bác sĩ mắt hoặc đến phòng cấp cứu hoặc trung tâm chăm sóc khẩn cấp ngay lập tức.
Đau mắt liên tục, đặc biệt là khi di chuyển mắt hoặc đẩy nhẹ vào mắt, đôi khi có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm của một số bộ phận bên trong mắt. Điều này có nghĩa là bạn nên gặp bác sĩ mắt càng sớm càng tốt để chẩn đoán và điều trị.
Tôi thường giúp đỡ những người bị viêm khớp dạng thấp hoặc đau cơ xơ hóa (đau mãn tính trên toàn cơ thể), những người đang bị đau mắt liên quan. Đau mắt đôi khi là do khô mắt, cần được điều trị bằng thuốc không kê đơn hoặc thuốc theo toa. Thỉnh thoảng, đau mắt là do một thứ gì đó nghiêm trọng, như viêm màng bồ đào (uveitis). Đây là tình trạng viêm của các mô mắt bên trong, giống như mống mắt. Một lần nữa, loại tình trạng này nên được điều trị càng sớm càng tốt.
Đau mắt kết hợp mờ mắt được coi là một trường hợp khẩn cấp và cần được bác sĩ nhãn khoa hoặc phòng cấp cứu / trung tâm chăm sóc khẩn cấp điều tra càng sớm càng tốt.
Mẹo: Nếu bạn bị đau mắt âm ỉ tương tự như đau đầu, nhưng không kèm các triệu chứng đỏ hay mờ mắt, điều này có thể do thời gian hoạt động của mắt quá mức, căng mắt lâu hoặc thậm chí các vấn đề về xoang. Tôi khuyên bạn chỉ nên gặp bác sĩ nếu các triệu chứng đó không được giải quyết khi nghỉ ngơi hay sử dụng Tylenol hoặc Advil (thuốc giảm đau thông thường).
Điểm, đốm nhỏ, phao mắt (ruồi bay trước mắt)
Điểm, đốm nhỏ, phao mắt còn được gọi là hiện tượng đốm đen bay trước mắt, ruồi bay. Hầu hết các điểm, đốm hay phao mắt là bình thường, gây ra bởi các bit của protein và các mô khác được nhúng trong vật liệu trong suốt, giống như gel (thủy tinh thể) lấp đầy bên trong mắt.
Khi chúng ta già đi, thủy tinh thể trở nên lỏng hơn, các sợi và hình dạng giống như sợi này di chuyển (“nổi”) dễ dàng hơn trong thủy tinh thể, khiến chúng dễ nhận thấy hơn. Ngoài ra, thủy tinh thể có thể tách khỏi kết nối của nó với võng mạc, gây ra các phao mắt khác.
Nhưng trong một số trường hợp, sự xuất hiện của phao mắt đi kèm với ánh sáng lóe lên chính là dấu hiệu cảnh báo triệu chứng nghiêm trọng đang xảy ra trong mắt bạn. Bạn cần phải liên hệ với bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
Theo nguyên tắc chung, nếu bạn có một vài dấu chấm nhỏ đến và đi tùy thuộc vào mức độ mệt mỏi của bạn hoặc loại ánh sáng bạn đang ở, đây được coi là những chiếc phao mắt bình thường. Nhưng nếu bạn đột nhiên nhìn thấy những tia sáng, những đám mây lơ lửng, sương mù hoặc một tấm màn che khuất tầm nhìn của bạn, tốt nhất bạn nên gặp bác sĩ nhãn khoa hoặc đến phòng cấp cứu / trung tâm chăm sóc khẩn cấp càng sớm càng tốt. Họ sẽ làm giãn đồng tử của bạn để xem những gì đang diễn ra trong mắt bạn và đảm bảo rằng nó sẽ được điều trị nếu cần thiết.
Hầu hết chứng bong võng mạc có thể được khắc phục nếu được điều trị sớm. Tuy nhiên, nếu bệnh lý bong võng mạc không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến mất thị lực hoặc thậm chí mù lòa.
Mẹo: Hầu hết hiện tượng tách thủy tinh tạo ra các đốm và phao chỉ cần được kiểm tra là sẽ biết. Nhưng thực tế bạn không phải là bác sĩ, bạn không có cách nào để biết liệu bạn có đang gặp phải tình trạng thủy tinh thể tách ra hay không, thậm chí nếu phao mắt trong trường hợp này là do quá trình tách võng mạc diễn ra trong mắt bạn mà không được chẩn đoán kịp thời dễ dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn. Vì vậy, trong cả hai trường hợp, hãy chắc chắn rằng bạn cần đi khám bác sĩ.
Vật thể lạ bên trong mắt
Nếu trong mắt bạn xuất hiện vật thể lạ, đây được coi là một trường hợp khẩn cấp. Cho dù mắt bạn bị xâm nhập bởi một mảnh kim loại, gai hay nhãn dán hoặc vật sắc nhọn, điều quan trọng là bạn phải gặp bác sĩ nhãn khoa hoặc phòng cấp cứu / trung tâm chăm sóc khẩn cấp ngay lập tức.
Đừng dụi mắt hoặc cố gắng loại bỏ bất cứ thứ gì trong đó. Bạn có biết: dụi mắt có thể làm triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn?. Dán nhẹ một cốc giấy (hoặc tấm che mắt nếu bạn có) trên mắt và tìm kiếm sự giúp đỡ của bác sĩ.
Mẹo: Chúng ta cũng nên thực tế. Không phải tất cả mọi thứ trong mắt bạn là nghiêm trọng. Đôi khi tất cả chúng ta đều đã từng gặp phải tình trạng có một gì đó trong mắt. Nếu bạn biết đó chỉ là một hạt bụi gây kích ứng mắt, bạn có thể thử rửa nó bằng dung dịch muối hoặc sử dụng thuốc nhỏ mắt bôi trơn. Nếu bạn có thể, hãy thử xoay mí mắt của bạn từ trong ra ngoài để xem bạn có thể lấy loại bỏ được hạt bụi đó ra ngoài không. Nếu không có biện pháp khắc phục tại nhà nào hiệu quả, thì hãy đi gặp bác sĩ.
Để tìm hiểu thêm về các vấn đề về mắt và các triệu chứng liên quan, hãy truy cập trang Triệu chứng mắt từ A đến Z hoặc Các bệnh phổ biến về mắt.