Ngứa mắt (kích ứng mắt) không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hằng ngày. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, và để điều trị hiệu quả, cần xác định chính xác nguyên nhân gây ra nó. Hãy cùng Eyelight Việt Nam tìm hiểu những lý do phổ biến khiến mắt bị ngứa và cách khắc phục để đôi mắt luôn khỏe mạnh
Nguyên nhân nào dẫn đến chứng ngứa mắt?
Trong hầu hết các trường hợp, ngứa mắt là biểu hiện của một tình trạng dị ứng. Một số chất gây kích ứng như phấn hoa, bụi và lông động vật khi bay vào mắt sẽ kích thích các mô xung quanh mắt giải phóng ra hợp chất histamineHistamine: là một amin sinh học đóng vai trò quan trọng trong cơ thể con người. Nó tham gia vào các phản ứng miễn dịch cục bộ, điều hòa chức năng sinh lý của ruột và hoạt động như một chất dẫn truyền thần kinh trong não, tủy sống và tử cung. Histamin được tìm thấy ở hầu hết các mô trong cơ thể, với mật độ cao ở phổi, ruột và da., dẫn đến ngứa, đỏ và sưng mắt.
Tình trạng dị ứng mắt thường biểu hiện dưới nhiều hình thức và mức độ khác nhau, có thể xảy ra theo mùa hoặc lâu năm (mãn tính). Đối với dị ứng mắt theo mùa sẽ được gọi là viêm kết mạc dị ứng. Nó xuất hiện phổ biến nhất vào mùa xuân và mùa thu, gây ra khi người bệnh tiếp xúc với các chất gây dị ứng ngoài trời, bao gồm phấn hoa và cỏ dại. Mặt khác, dị ứng mắt mãn tính thường xảy ra quanh năm và do tiếp xúc với những tác nhân như bụi hoặc nấm mốc trong môi trường.
Trong một số trường hợp nhất định, chứng ngứa mắt cũng có thể xảy ra khi bạn đang sử dụng một số loại sản phẩm có khả năng gây kích ứng, chẳng hạn như dung dịch kính áp tròng, nước mắt nhân tạo để điều trị chứng khô mắt, đồ trang điểm, kem dưỡng da và xà phòng…
Tuy nhiên, dị ứng không phải là nguyên nhân duy nhất gây ngứa mắt. Nếu mắt của bạn bị ngứa kèm theo rát, nguyên nhân có thể bắt nguồn từ hội chứng khô mắt (dry eye syndrome) hoặc rối loạn chức năng tuyến meibomiaTuyến meibomia: là các tuyến nhỏ nằm dọc theo bờ mi mắt, với khoảng 20–30 tuyến ở mi dưới và 30–40 tuyến ở mi trên. Chức năng chính của chúng là tiết ra lớp dầu (lipid) phủ lên bề mặt mắt, giúp ổn định màng phim nước mắt và ngăn ngừa sự bay hơi quá nhanh của nước mắt, giữ ẩm cho mắt và duy trì sự thoải mái. Khi các tuyến này bị tắc nghẽn hoặc hoạt động không đúng cách, có thể dẫn đến rối loạn chức năng tuyến Meibomius (MGD), gây ra các triệu chứng như khô mắt, kích ứng và viêm bờ mi. chứ không phải do dị ứng gây ra.
Tương tự như vậy, bạn có thể mắc phải tình trạng viêm bờ mi khiến mí mắt bị viêm đỏ, điều này có thể do vi khuẩn hoặc những con mạt cực nhỏ sống ký sinh trên mí mắt gây ra.
Đôi khi, việc bạn đeo kính áp tròng quá lâu hoặc không thay kính thường xuyên cũng có thể dẫn đến chứng ngứa mắt.
Nhìn chung, nguyên nhân gây ngứa mắt rất đa dạng. Nếu các triệu chứng ngứa mắt của bạn kéo dài mà không có dấu hiệu thuyên giảm hoặc trở nên tồi tệ hơn khi mùa dị ứng đến, tốt nhất hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Các biện pháp điều trị chứng ngứa mắt
Các triệu chứng ngứa mắt đôi khi có thể được cải thiện bằng việc sử dụng nước mắt nhân tạo không kê đơn hoặc thuốc nhỏ mắt chống dị ứng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể cần phải tra loại thuốc nhỏ mắt kê đơn hoặc thuốc uống để giảm bớt các triệu chứng.
Mẹo nhỏ: Để xử lý kịp thời và làm giảm bớt mức độ nghiêm trọng của vấn đề ngứa rát mắt, bạn nên đắp một chiếc khăn ẩm sạch lên trên mắt trong một khoảng thời gian ngắn nhé!
Hiện nay, các phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho hội chứng ngứa mắt là phương pháp có khả năng giải quyết những nguyên nhân trực tiếp gây nên bệnh. Nếu các triệu chứng của bạn liên quan đến tình trạng khô mắt mà không phải do dị ứng theo mùa thì cho dù bạn có năng tra thuốc nhỏ mắt chống dị ứng cũng sẽ không mấy hiệu quả. Chính vì thế, bạn nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa.
Đối với một số người, ngứa mắt có thể được điều trị khỏi hoàn toàn bằng nước mắt nhân tạo hoặc thuốc nhỏ mắt chống dị ứng. Nhưng một số người khác có thể phải cần dùng đến thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm hoặc các sản phẩm làm sạch mí mắt đặc biệt. Do đó, tùy vào tình trạng của từng người mà mỗi một phương pháp điều trị được lựa chọn áp dụng sẽ không giống nhau. Chỉ có bác sĩ mới biết được phương pháp điều trị nào là phù hợp nhất đối với từng bệnh nhân.
Ngoài ra, điều quan trọng nhất khi bị ngứa mắt là tuyệt đối không được dụi mắt. Việc chà xát có thể khiến mắt giải phóng ra nhiều histamine hơn và làm cho tình trạng ngứa ngáy trở nên trầm trọng hơn. Thậm chí, dụi mắt quá mạnh có thể gây mài mòn giác mạc và bạn đang tạo điều kiện thuận lợi cho một số loại vi khuẩn có hại xâm nhập vào mắt mình, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng mắt đấy.