Contents
Trầy xước giác mạc là gì?
Trầy xước giác mạc (hay giác mạc bị trầy xước) là sự mài mòn giác mạc, đây là một trong những chấn thương mắt phổ biến nhất về mắt.
Giác mạc mỏng được cho là phần dễ bị tổn thương nhất ở vùng mắt. Chỉ cần tiếp xúc với bụi, đất, cát thậm chí mép một tờ giấy có thể gây trầy xước hoặc rách giác mạc. Một sự mài mòn hay trầy xước giác mạc làm phá vỡ lớp tế bào bảo vệ bên ngoài của giác mạc (được gọi là biểu mô giác mạc), tạo ra vết thương hở làm tăng nguy cơ nhiễm trùng mắt và gây ra loét giác mạc rất nghiêm trọng. Vì vậy, điều quan trọng là phải gặp bác sĩ mắt ngay lập tức nếu bạn nghi ngờ mình bị mài mòn giác mạc.
Nguyên nhân gây trầy xước giác mạc
Có vô số tác nhân gây ra sự mài mòn giác mạc. Bất kể lớn hay nhỏ, bất cứ thứ gì tiếp xúc với bề mặt mắt của bạn đều có thể gây ra giác mạc bị trầy xước, ví dụ như cành cây, giấy, cọ trang điểm, thú cưng, ngón tay, mảnh vụn nơi làm việc, dụng cụ thể thao và nhiều hơn nữa là những nguyên nhân phổ biến của sự mài mòn giác mạc.
Nhiều vết trầy xước giác mạc không gây ra bởi một sự kiện chấn thương lớn, chẳng hạn như bị chọc vào mắt. Trong khi chỉ là cát, bụi và các hạt nhỏ khác cũng có thể gây ra mài mòn giác mạc, đặc biệt là nếu bạn dụi mắt.
Khô mắt có thể làm tăng nguy cơ bị mài mòn giác mạc, đặc biệt nếu bạn thường xuyên thức dậy với mắt khô. Nếu mắt bạn bị khô trong khi bạn ngủ, mí mắt của bạn có thể dính vào giác mạc. Khi bạn thức dậy và mở mắt, mí mắt của bạn có thể làm rách một phần biểu mô giác mạc, gây ra sự mài mòn trầy xước.
Lưu ý: kính áp tròng thường không bảo vệ mắt bạn khỏi trầy xước giác mạc. Trên thực tế, nếu kính áp tròng của bạn bị hỏng hoặc bạn đeo quá lâu, điều đó thậm chí có thể làm tăng nguy cơ bị giác mạc bị trầy xước.
Triệu chứng của trầy xước giác mạc
Khi giác mạc bị trầy xước thường gây ra sự khó chịu đáng kể như mắt đỏ và mẫn cảm với ánh sáng.
Giác mạc là một trong những bộ phận nhạy cảm nhất trên cơ thể bạn, do đó, ngay cả một vết trầy xước giác mạc rất nhỏ cũng có thể vô cùng đau đớn và có kích thước lớn hơn nhiều – như thể bạn có một vật thể to, thô ráp trong mắt.
Ngoài đau và cảm giác đau nhói, các dấu hiệu và triệu chứng khác của trầy xước giác mạc bao gồm: đỏ, chảy nước mắt, nhạy cảm ánh sáng, nhức đầu, mờ hoặc giảm thị lực, co giật mắt, đau âm ỉ và thậm chí đôi khi còn cảm giác buồn nôn.
Quan trọng: Hãy liên hệ với bác sĩ để được khám luôn về tình trạng mắt của bạn nếu bạn bạn nghĩ rằng bạn có thể bị mài mòn giác mạc hay đang gặp phải bất kỳ triệu chứng nào trong số này.
Cần làm gì khi giác mạc bị trầy xước?
Mọi người có xu hướng dụi mắt khi họ cảm thấy có gì đó ở trong mắt, nhưng điều này có thể làm cho vấn đề tồi tệ hơn nhiều. Nếu bạn cảm nhận được một cái gì đó trong mắt của bạn, bạn có thể xả nó đi bằng nước, nhưng đừng dụi mắt. Cũng đừng dán hay che mắt, vì điều này có thể tăng tốc độ phát triển của vi khuẩn và tăng nguy cơ nhiễm trùng mắt.
Nếu có thể, rửa mắt bằng nước rửa mắt vô trùng hoặc dung dịch kính áp tròng đa năng thay vì nước máy hoặc nước đóng chai. Các vi sinh vật như Acanthamoeba đã được tìm thấy trong nước máy và thậm chí cả nước đóng chai, và những mầm bệnh này có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng, đe dọa thị lực nếu đưa vào mắt bị giác mạc bị trầy xước.
Sau khi rửa mắt, nếu mắt vẫn còn đỏ, đau hoặc cơ thể có cảm giác lạ, hãy nhờ giúp đỡ ngay lập tức vì trầy xước giác mạc có thể gây hại nghiêm trọng trong vài giờ.
Để chẩn đoán mài mòn giác mạc, bác sĩ nhãn khoa có thể áp dụng thuốc nhỏ mắt để làm tê mắt để bạn có thể giữ mắt mở phục vụ quá trình kiểm tra mắt. Một loại thuốc nhỏ mắt khác có thể được sử dụng để giúp bác sĩ của bạn nhìn thấy mức độ mài mòn khi nhìn mắt bạn bằng ánh sáng xanh và kính hiển vi kiểm tra được gọi là đèn khe.
Tùy thuộc vào những gì có thể gây ra vết xước và những gì bác sĩ của bạn nhìn thấy trong khi kiểm tra, mắt của bạn có thể được lau nhẹ nhàng để đảm bảo điều trị thích hợp trong trường hợp bị nhiễm trùng.
Cách điều trị mài mòn giác mạc
Điều trị mài mòn giác mạc phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết thương cũng như nguyên nhân gây ra. Đối với những trầy xước nhỏ đôi khi có thể được điều trị bằng các giọt bôi trơn để giữ cho mắt ẩm và thoải mái trong khi quá trình chữa bệnh tự nhiên của mắt bạn diễn ra.
Để phòng ngừa, thậm chí vấn đề trầy xước bề mặt cũng được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng trong quá trình chữa lành. Trầy xước giác mạc bề mặt có xu hướng lành nhanh chóng – thường trong vòng hai hoặc ba ngày.
Một số mài mòn giác mạc có thể cần một loại thuốc mỡ kháng sinh lưu lại trên mắt lâu hơn, một loại steroid để giảm viêm và một loại thuốc nào đó để giảm đau và nhạy cảm ánh sáng. Trầy xước giác mạc với kích thước lớn và sâu mất nhiều thời gian để chữa lành và có thể gây ra một vết sẹo vĩnh viễn đồng thời gây ảnh hưởng đến thị lực.
Trong một số trường hợp, giác mạc bị trầy xước được điều trị bằng cách dùng kính áp tròng để băng bó vết thương ở mắt (kính áp tròng băng). Khi được sử dụng với thuốc nhỏ mắt theo toa, những thấu kính đặc biệt này giúp giảm đau và đôi khi có thể tăng tốc độ chữa lành.
Thông thường, không nên đeo kính áp tròng thường xuyên khi bị mài mòn giác mạc vì tăng nguy cơ nhiễm trùng phát triển dưới lớp kính. Bác sĩ nhãn khoa của bạn sẽ cho bạn biết khi nào an toàn để tiếp tục đeo kính áp tròng của bạn sau giác mạc bị xước.
Tùy thuộc vào phương pháp điều trị và mức độ nghiêm trọng của chấn thương, bác sĩ mắt của bạn có thể lên lịch kiểm tra theo dõi ngay sau 24 giờ sau khi điều trị ban đầu.
Khi được điều trị ngay lập tức, hầu hết các vết trầy sẽ nhanh chóng lành lại mà không mất thị lực vĩnh viễn. Nhưng một số vết trầy xước sâu hơn xảy ra ở trung tâm giác mạc (trực tiếp trước đồng tử) có thể để lại sẹo và dẫn đến mất thị lực.
Nếu không được điều trị, một số vết trầy xước giác mạc sâu có thể gây loét giác mạc dẫn đến mất thị lực nghiêm trọng. Đặc biệt, trường hợp mài mòn gây ra bởi chất hữu cơ có thể làm tăng nguy cơ loét giác mạc.
Trầy xước giác mạc không phải lúc nào cũng lành đúng cách và một số có thể gây ra sự ăn mòn giác mạc tái phát và các biến chứng khác có thể ảnh hưởng đến thị lực, sự thoải mái và sức khỏe của bạn. Vì vậy, điều rất quan trọng là làm theo các khuyến nghị điều trị của bác sĩ nhãn khoa và tham gia các lần tái khám theo chỉ dẫn.
Làm thế nào để ngăn ngừa trầy xước mắt?
Nhiều mài mòn giác mạc có thể tránh được bằng cách thực hiện một số biện pháp phòng ngừa đơn giản, thông thường. Cụ thể như sau:
+ Luôn luôn đeo kính an toàn hoặc kính bảo vệ trong môi trường làm việc có mảnh vụn trong không khí, đặc biệt là trong môi trường hàn. Tương tự như vậy, nên sử dụng kính bảo vệ khi làm việc trong sân, sử dụng các dụng cụ điện và chơi thể thao.
+ Nếu bạn đeo kính áp tròng, luôn luôn làm theo hướng dẫn của bác sĩ mắt về thời gian đeo chúng, khi nào cần loại bỏ chúng và các giải pháp chăm sóc kính áp tròng phù hợp để sử dụng an toàn.
+ Nếu bạn gặp phải vấn đề trầy xước giác mạc liên quan đến khô mắt, hãy đi khám bác sĩ mắt và tuân theo phác đồ điều trị khô mắt mà bác sĩ khuyên dùng.