Cũng giống như mọi bộ phận khác trên cơ thể, khi chúng ta già đi đôi mắt cũng sẽ bị lão hóa theo thời gian – đặc biệt là khi đạt đến độ tuổi từ 60 trở lên.
Một trong những vấn đề mà chúng ta hầu như ai cũng gặp phải khi về già đó là lão thị. Đây là vấn đề hoàn toàn bình thường khi mắt bị lão hóa – không phải là bệnh do vậy bạn có thể yên tâm khi gặp phải các triệu chứng của lão thị. Giải pháp tốt nhất cho các vấn đề này là các loại kính lão luôn có bán tại các nhà kính thuốc.
Một vấn đề nữa mà chúng ta cũng thường gặp khi về già đó là đục thủy tinh thể, rất phổ biến ở người cao tuổi và có thể dễ dàng được điều trị bằng các phương pháp phẫu thuật đục thủy tinh thể .
Tuy nhiên, khi già đi, một số người trong chúng ta cũng có thể sẽ gặp phải một vài bệnh về mắt nghiêm trọng hơn, có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của mỗi người như tăng nhãn áp, thoái hóa điểm vàng hay bệnh võng mạc tiểu đường…
Contents
Những vấn đề về mắt thường gặp khi về già
Lão thị
Sau khi bạn vượt qua cột mốc 40 tuổi, bạn sẽ bắt đầu cảm thấy khó tập trung nhìn vào các vật thể ở gần. Điều này hoàn toàn bình thường. Do tròng mắt của bạn đã già nên bắt đầu trở nên kém linh hoạt, khó tập trung vào vật thể ở gần – gây nên một tật khúc xạ cho mắt gọi là lão thị.
Ban đầu, bạn có thể dễ dàng khắc phục được vấn đề này bằng cách đưa sách vở ra xa mắt hơn. Nhưng sau đó, bạn sẽ cần đến một chiếc kính lão, kính áp tròng hay các loại kính đa tròng để nhìn thấy rõ các vật thể ở gần.
Hoặc bạn cũng có thể lựa chọn các phương pháp phẫu thuật để khắc phục chứng lão thị như phương pháp cấy ghép giác mạc (corneal inlays), phẫu thuật LASIK, phương pháp chỉnh hình giác mạc bằng sóng radio (Conductive Keratoplasty) và phương pháp phẫu thuật đặt kính nội nhãn (refractive lens exchange).
Khi bạn tiếp tục già đi từ năm 50 tuổi trở lên, chứng lão thị sẽ trở nên tồi tệ hơn. Mắt bạn sẽ thường xuyên thay đổi độ Diop hơn. Và bạn cũng cần nhiều loại kính hơn để điều chỉnh thị lực trong từng trường hợp cụ thể khi nhìn gần, nhìn xa hoặc tầm nhìn trung bình.
Ví dụ, bạn có thể cần một cặp kính lão khi đọc sách ở tầm nhìn gần và một cặp kính khác để có thể nhìn những vật ở xa.
Đục thủy tinh thể
Đục thủy tinh thể là một bệnh về mắt liên quan tới tuổi tác. Bệnh này rất hay gặp ở những người cao niên. Do bệnh đục thuỷ tinh thể quá phổ biến, nên mặc nhiên người ta coi bệnh này như là một vấn đề lão hóa đương nhiên xảy ra với mắt khi về già.
Theo các chuyên gia dự đoán trong vòng 5 năm nữa, khoảng một nửa số Việt Nam từ 65 tuổi trở lên sẽ bị đục thủy tinh thể và tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn ở những đối tượng từ 70 tuổi trở lên.
Nhưng rất may mắn, hiện nay các phương pháp phẫu thuật đục thủy tinh thể đã rất phát triển, cực kỳ an toàn và hiệu quả cho người phẫu thuật, đến mức có thể giúp người bệnh phục hồi được 100% thị lực đã bị mất sau khi phẫu thuật.
Nếu bạn nhận thấy có bất kỳ dấu hiệu nào của đục thủy tinh thể, đừng ngần ngại trao đổi và xin ý kiến tư vấn từ các bác sĩ nhãn khoa. Bạn sẽ được điều trị ngay tại giai đoạn đầu của bệnh, giúp tăng khả năng phục hồi thị lực tối đa 10/10.
Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn phương pháp cấy ghép tròng đa tiêu hoặc tròng kính nội nhãn khi phẫu thuật đục thủy tinh thể vừa giúp điều trị được bệnh, vừa giúp khắc phục được các tật khúc xạ của bạn. Bạn sẽ không cần phải đeo kính sau phẫu thuật.
Các bệnh về mắt khác do tuổi tác gây ra
Thoái hóa điểm vàng
Còn được gọi với cái tên là AMD (Age-related macular degeneration), đây là một bệnh cũng vô cùng phổ biến và là nguyên nhân hàng đầu gây ra mù lòa trên thế giới, chiếm khoảng 50% tất cả trường hợp khiếm thị.
Theo thống kê, hiện nay có tới 10-12% những người trên 65 tuổi mắc bệnh thoái hóa điểm vàng, tức là có khoảng 1,2 triệu người trên nước ta đang chống chọi với bệnh và con số này đang ngày càng tăng lên một cách chóng mặt do sự lão hóa của dân số Việt Nam. Tỉ lệ người mắc bệnh này trên 75 tuổi là 30%.
Bệnh tăng nhãn áp (Glaucoma)
Sau 40 tuổi, nguy cơ phát triển bệnh tăng nhãn áp của bạn sẽ tăng lên theo cấp số cộng sau mỗi 10 năm, từ khoảng 1% ở độ tuổi 40 tăng lên đến 12% ở độ tuổi 80.
Bệnh võng mạc tiểu đường
Theo thống kê của bộ y tế Việt Nam, hiện nay nước ta có tới 4,5 triệu bệnh nhân bị tiểu đường (chiếm 5,5% dân số) và trong 4,5 triệu người đó sẽ có tới 90% bệnh nhân bị biến chứng thành bệnh võng mạc tiểu đường. Đây là một căn bệnh vô cùng nguy hiểm, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến phù nề điểm vàng, bong võng mạc, xuất huyết võng mạc,… và dẫn đến mù lòa.
Một số thay đổi của mắt do lão hóa gây ra
Khi nói về sự lão hóa mắt, có lẽ hầu hết các bạn chỉ nghĩ về các căn bệnh liên quan đến tuổi tác thôi phải không nào. Tuy nhiên, khi chúng ta già đi, ngoài nguy cơ mắc các bệnh về mắt cao hơn, thì trong mắt của chúng ta cũng sẽ có những thay đổi về mặt sinh lý mà ít người biết đến. Những thay đổi này bao gồm:
Giảm kích thước đồng tử
Khi chúng ta có tuổi, các cơ bắp kiểm soát kích thước đồng tử và ánh sáng mất đi khả năng điều khiển, làm cho đồng tử trở nên nhỏ hơn và ít nhạy cảm hơn với những thay đổi trong ánh sáng xung quanh.
Do vậy, những người ở độ tuổi 60 trở lên cần ánh sáng xung quanh nhiều hơn gấp ba lần so với những người ở độ tuổi 20.
Ngoài ra, người cao niên có nhiều khả năng bị lóa mắt bởi các nguồn sáng mạnh hơn. Do vậy khi ở độ tuổi U60 bạn nên sử dụng các loại kính mắt có tròng kính quang điện hoặc có lớp phủ chống phản quang (AR) để có thể giảm thiểu độ chói do ánh sáng mạnh, cũng như góp phần bảo vệ mắt tốt hơn.
Khô mắt
Khi chúng ta già đi, tuyến lệ của chúng ta ít sản xuất nước mắt hơn, đặc biệt khô mắt ở phụ nữ sau khi mãn kinh. Do vậy, rất dễ gặp vấn đề khô mắt gây nóng rát, ngứa ngáy hoặc khó chịu ở mắt. Hãy sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt có thể mua tại tiệm thuốc khi mắt bị khô, hoặc bạn cũng có thể đi khám bác sĩ để xin các loại thuốc giảm khô mắt theo toa.
Mất thị lực ngoại biên
Lão hóa cũng là một nguyên nhân gây ra mất thị lực ngoại biên. Các cuộc nghiên cứu đã chỉ ra rằng cứ sau mỗi 10 năm tuổi, phạm vi thị lực của con người sẽ giảm đi từ 1-3o và khi bạn đạt đến độ tuổi từ 70 đến 80 tuổi, thị lực ngoại biên sẽ mất đi từ 20 đến 30o. Mất thị lực ngoại biên làm cho chúng ta không thể thấy được sự chuyển động ở ngoài rìa tầm nhìn của mắt, gây khó khăn cho sinh hoạt hằng ngày.
Mặt khác, mất thị lực ngoại biên còn làm tăng nguy cơ tai nạn khi bạn tham gia giao thông, do vậy bạn nên thận trọng hơn khi ra đường, hoặc điều khiển xe cộ. Chú ý quan sát, quay đầu nhìn cả hai phía khi đến các giao lộ ngã 3, ngã 4. Bạn nên đi cùng người có thị lực tốt trong trường hợp này.
Giảm khả năng phân biệt màu sắc
Khi về già các sắc tố đảm nhận phân tích màu sắc trong mắt của bạn cũng bị thoái hóa, làm cho màu sắc trở nên kém sáng hơn và độ tương phản giữa các màu khác nhau cũng thấp hơn..
Mặc dù đây cũng có thể là một hiện tượng bình thường do lão hóa mắt gây ra và không thể chữa trị được. Nhưng hiện tượng này cũng có thể là do ảnh hưởng của đục thủy tinh thể gây ra và có thể được hồi phục sau khi phẫu thuật đục thủy tinh thể.
Tách thủy tinh thể
Khi chúng ta già đi, có một loại gel trong mắt được gọi là “gel thủy tinh thể” sẽ co lại và bắt đầu hóa lỏng, tách dần ra khỏi võng mạc, khiến bạn thường xuyên nhìn thấy các đốm đen hoặc có vệt sáng lóe lên trong mắt. Tình trạng này, được gọi là tách thủy tinh thể (Vitreous Detachment) thường là vô hại.
Nhưng đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo đầu tiên của bệnh bong võng mạc. Bệnh này cực kỳ nghiêm trọng có thể gây mù nếu không được điều trị kịp thời. Nếu bạn đang gặp những vấn đề trên, hãy đến gặp bác sĩ mắt ngay lập tức để xác định nguyên nhân và có hướng điều trị kịp thời.
Tác động của lão hóa theo độ tuổi và giải pháp cụ thể
| Độ tuổi | Những vấn đề về mắt | Giải pháp |
| Từ 40 tuổi trở lên | Rất dễ gặp phải tật khúc xạ lão thị (khó lấy nét khi nhìn gần). | Thường xuyên kiểm tra mắt ít nhất hai năm một lần và sử dụng các loại kính hoặc phẫu thuật để điều trị tật khúc xạ lão thị. |
| Tăng nguy cơ mắc hội chứng khô mắt & mỏi mắt do dùng máy tính, CVS. | Tuân thủ một chế độ ăn uống lành mạnh chứa nhiều axit béo omega-3 và các chất chống oxy hóa. | |
| Từ 50 tuổi trở lên | Tăng nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp & thoái hóa điểm vàng do tuổi tác. | Khám mắt định kỳ. |
| Lão thị trở nên nghiêm trọng hơn | Có rất nhiều giải pháp mà bạn có thể sử dụng để khắc phục lão thị ở độ tuổi này. | |
| Tăng nguy cơ khô mắt, đặc biệt là đối với các phụ nữ sau mãn kinh | Bạn có thể sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc uống để điều trị khô mắt. Lưu ý: Hãy xin ý kiến tư vấn từ bác sĩ mắt trước để tránh các tác dụng phụ không cần thiết. | |
| Từ 60 tuổi trở lên | Tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt do tuổi tác | kiểm tra sức khỏe định kỳ thường xuyên, để sàng lọc được các bệnh về mắt và cả bệnh tiểu đường có thể gây ra bệnh võng mạc tiểu đường nguy hiêm. |
| Khả năng quan sát trong trong điều kiện kém sáng giảm. | Hãy chọn các không gian cũng như sử dụng các loại đèn sáng hơn để đọc và làm việc.
Cho phép mắt có nhiều thời hơn để điều tiết khi điều kiện ánh sáng thay đổi. |
|
| Lão hóa mắt gây ra rối loạn thị giác như: hiện tượng các đốm sáng và quần sáng trước mắt,… | Nếu bạn thấy có những đốm đen hoặc vệt sáng thường xuyên xuất hiện đột ngột ở trước mắt, hãy đi khám bác sĩ mắt ngay lập tức (đây có thể là dấu hiệu của bệnh bong võng mạc ). | |
| Từ 70 tuổi đến 80 tuổi | Hầu hết mọi người trong độ tuổi này đã hoặc sẽ phát triển đục thủy tinh thể. | Phẫu thuật đục thủy tinh thể là lựa chọn duy nhất để chữa trị đục thủy tinh thể. |
| Phân biệt màu sắc kém và tầm nhìn ngoại vi bắt đầu thu hẹp. | Xin tư vấn cụ thể từ bác sĩ mắt hoặc chuyên gia nhãn khoa về các loại kính mắt hoặc tròng kính, để giảm thiểu được các bất tiện do những vấn đề đó gây ra. |
Cách ngăn ngừa nguy cơ mù lòa do lão hóa mắt
Để phòng ngừa nguy cơ mù lòa do lão hóa mắt, điều bạn cần là một chế độ ăn uống lành mạnh và một lối sống tích cực và đặc biệt là không được hút thuốc. Đây là những cách đơn giản mà chúng ta có thể làm, để ngăn chặn được việc mất thị lực vĩnh viễn khi về già.
Hãy hỏi bác sĩ tất cả những điều bạn đang quan tâm về tình trạng mắt mắt của mình, cũng như tiền sử các bệnh về mắt mà bạn hay các thành viên trong gia đình bạn đã từng gặp phải. Từ đó các bác sĩ nhãn khoa sẽ tư vấn cho từng vấn đề cụ thể và đưa ra giải pháp phù hợp, giúp ngăn ngừa được những suy giảm thị lực nghiêm trọng hoặc mất thị lực vĩnh viễn do tuổi già.
Cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết này. Hãy chia sẻ bài viết này tới nhiều người nếu bạn thấy bài viết này có ý nghĩa nhé. Chúc bạn luôn có đôi mắt sáng ngời!