Nhiều chuyên gia cho rằng hơn 90% các ca chấn thương mắt có thể phòng tránh được thông qua một vài biện pháp đơn giản như mang kính bảo hộ. Nếu bạn dùng máy cắt cỏ, máy cưa cây, máy khoan hay các thiết bị tương tự, bạn cần mang kính bảo vệ. Loại kính này cần phải có khung bao bọc khít với khuôn mặt bạn nhằm giảm các phân tử nhỏ như bụi, cát bắn vào mắt bạn.
Trường hợp bạn mang kính điều chỉnh khúc xạ, bạn có thể tìm mua kính bảo hộ có tròng kính phù hợp với loại kính bạn đang dùng tại các cửa hàng ngũ kim. Nhưng tốt hơn hết bạn nên đến cửa hàng kính uy tín để mua cho riêng mình một cặp kính bảo vệ có tròng kính làm từ nhựa polycarbonate. Việc này sẽ giúp bạn có cảm giác thoải mái khi dùng cũng như mang đến hiệu quả tốt nhất.
Contents
Bảo vệ đôi mắt khi làm việc
Theo luật lao động, ở một số loại hình công việc như hàn, tiện kim loại, người sử dụng lao động bắt buộc phải cung cấp các loại kính bảo hộ hay tấm chắn bảo vệ cho người lao động nhằm bảo vệ thị lực. Bên cạnh đó, có những công việc đòi hỏi dùng kết hợp cả hai dụng cụ này do tính chất nguy hiểm hơn. Chính vì thế, nếu bạn đang đảm nhận những công việc kể trên, bạn cần nắm rõ nguy cơ chấn thương mắt có thể xảy ra cũng như kiểu kính bảo hộ phù hợp nhất dành cho bạn.
Người sử dụng lao động cũng nên tham khảo ý kiến từ các chuyên gia mắt về những biện pháp bảo vệ thị lực cho người lao động để cập nhật thêm thông tin hữu ích. Ngoài ra, còn có những yếu tố rủi ro khác có thể gây chấn thương mắt khi đang làm việc như thiếu tập trung, dụng cụ làm việc bị lỗi thời, bị quản đốc hối thúc, làm quá giờ, mệt mỏi, căng thẳng hoặc bạn phải làm một nhiệm vụ không thuộc chuyên môn của bạn. Đó đều là những nguyên nhân chính gây ra tai nạn về mắt trong quá trình lao động và cần được phòng tránh.
Túi khí ô tô có thể gây hại cho mắt
Kể từ năm 1989, khi túi khí trở thành thiết bị phổ biến và bắt buộc đối với những chiếc xe ô tô bán ra của nhiều hãng, thiết bị này đã cứu hàng ngàn mạng sống. Tuy nhiên, vẫn có những luồng ý kiến trái chiều về nguy cơ và tác dụng hỗ trợ của túi khí. Nhiều người gặp chấn thương về mắt nghiêm trọng thậm chí là tử vong do túi khí. Hiện nay các mẫu xe ô tô đều được trang bị mẫu túi khí ít kháng lực hơn các loại túi khí trước đây. Điều này đồng nghĩa với việc chúng trở nên an toàn và thân thiện hơn với người dùng.
Mặc dù, hiện nay xác suất bạn bị trầy xước hay chấn thương mắt từ túi khí là không lớn. Bạn cũng không nên loại trừ khả năng dính chấn thương mắt nghiêm trọng chẳng hạn từ mảnh kính chắn gió bị bể. Do đó, trong mọi trường hợp bạn nên mang kính bảo vệ đôi mắt mình khi lái xe nhất là khi lái trên đường cao tốc.
Để giảm thiểu nguy cơ chấn thương mắt do túi khí, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Luôn thắt dây an toàn đúng cách khi lái xe hay khi ngồi trên xe
- Điều chỉnh dụng cụ tựa đầu ở vị trí phù hợp nhất
- Ngồi cách vô lăng ít nhất 0.25 mét.
- Tuyệt đối không hút thuốc khi đang lái xe.
Không sử dụng bút laser và đèn pin laser
Bút laser thường được dùng trong các buổi thuyết trình nhằm nhấn mạnh những đề mục hay hình ảnh trên màn hình. Đèn laser cũng phát ra các tia laser tương tự nên nhìn chung hai loại này nguy hiểm như nhau. Nhìn trực tiếp vào các tia sáng này ở khoảng cách quá gần mắt có thể gây mất thị lực tạm thời thậm chí tổn hại võng mạc mắt. Nhận định này được rút ra sau khi có rất nhiều trẻ em và thanh thiếu niên gặp chấn thương mắt khi mua đèn laser và dùng chúng như đồ chơi. Trong môn súng bắn sơn, bút laser còn có công dụng như thiết bị chỉ dấu hiệu hay chỉ đường.
Cộng đồng nhãn khoa Việt Nam cũng khuyến cáo rằng bút và đèn laser, đặc biêt là loại đèn laser công suất cao có nguy cơ gây tổn thương võng mạc cũng như các chấn thương mắt khác.
Các bác sĩ cũng đề cập đến trường hợp một cậu bé bị tổn thương võng mạc nghiêm trọng khi dùng đèn laser chiếu thẳng vào gương và nhìn chằm chằm vào tia sáng đỏ từ đèn trong gương. Theo đó, cậu bé đã mua loại đèn laser có công suất 150 megawat trong khi giới hạn công suất hợp pháp cho loại đèn này chỉ có 5 megawat. Đây là một ví dụ cho thấy tác hại tiềm ẩn của đèn laser lên người dùng khi mua hàng hóa có nhãn mác, xuất xứ hay nguồn gốc không rõ ràng. Có một thực tế là nhiều loại bút và đèn laser được xếp vào danh mục đồ chơi nhưng lại không được dán nhãn cảnh báo về nguy cơ gây hại cho đôi mắt trẻ em.
Tại nạn khi bật nút chai rượu vang
Bạn chắc hẳn chẳng bao giờ nghĩ tới việc gặp chấn thương mắt khi đang tiệc tùng đúng không? Nhưng một cái nút chai bay ra từ chai rượu vang có thể làm rách nhãn cầu, gây ra tình trạng xuất huyết nội mắt, tổn thương cấu trúc xương ổ mắt…Những chấn thương này có thể dẫn tới mất thị lực nghiêm trọng.
Thạc sĩ, bác sĩ Hồng Văn Hiệp (Thành viên Hội Nhãn khoa TP HCM, Hội Nhãn khoa Việt Nam) cho biết khi rượu sâm –panh hay rượu vang có gas còn chưa đủ lạnh, các bọt khí li ti sẽ nở ra và khiến cho nút chai văng ra với một lực mạnh hơn bình thường rất nhiều, ít nhất là trên 80 km/giờ. Do đó, bác sỹ khuyến cáo rằng bạn nên ủ loại đồ uống có cồn này ở nhiệt độ 7 độ C hoặc lạnh hơn trước khi bạn mở nút chai.
Để ngăn ngừa tổn thương mắt khi khui rươu, bạn nên tham khảo những hướng dẫn dưới đây.
- Không lắc chai rượu trước khi mở. Việc này sẽ gia tăng áp suất bên trong và đồng thời tỷ lệ thuận với tốc độ nút chai vọt ra ngoài.
- Hướng chai sâm panh một góc nghiêng 45 độ C ra khỏi bạn và những người xung quanh khi khui rượu nhằm giảm thiểu tình trạng nút chai văng trúng bạn hay người khác. Tuyệt đối không dùng đồ khui rượu vang để khui thức uống có bọt khí.
- Đừng cố kéo nút chai. Thay vào đó, bạn đặt một cái khăn lên trên phần đầu nút chai và giữ chặt nút khi bạn xoay chai tới lui bằng tay thuận. Chắc chắn là bạn sẽ nghe được âm thanh “xì” từ chai rượu khi nút văng ra đồng thời đảm bảo sự an toàn cho bạn cũng như bạn bè mình nếu bạn làm theo đúng hướng dẫn mở rượu sâm panh.
Tránh các loại pháo hoa, pháo nổ
Trong năm 2018, ước tính có khoảng 9100 ca chấn thương do pháo hoa (trong đó có 5 ca tử vong) được điều trị trong các phòng cấp cứu ở Hoa Kỳ. Theo đó, chỉ riêng trong khoảng từ 22/6 đến 22/7 đã có 5600 ca. Khoảng 1100 ca là bị thương ở vùng mắt. Ngoài ra, báo cáo thường niên về pháo hoa năm 2018 của Cục an toàn sản phẩm tiêu dùng cũng liệt kê những con số về tai nạn do pháo hoa trong tháng 7/2018 (Lễ quốc khánh Hoa Kỳ diễn ra thường niên vào ngày 4 tháng 7, cũng là dịp mọi người đốt nhiều pháo hoa ăn mừng). Bao gồm:
- Nam giới chiếm 64 % trong tổng số ca bị thương liên quan đến pháo hoa.Trong khi đó tỷ lệ này ở nữ giới là 36%.
- Nhóm trẻ em dưới 15 tuổi chiếm 36% các ca bị thương. Ở nhóm thanh thiếu niên dưới 20 tuổi, con số này là 50%.
- Pháo hoa cà, pháo dạng tên lửa là nguyên nhân gây ra 1100 ca chấn thương mắt, chủ yếu ở dạng giập hay rách cơ mắt hoặc bị dị vật bay vào mắt.
- Đối với trẻ em dưới 5 tuổi, theo ước tính pháo hoa cà gây ra 54% tổng số ca tổn thương.
- Những bộ phận của cơ thể dễ bị tổn thương nhất bao gồm: tay và ngón tay (28%), đầu, mặt và tai (19%), và cánh tay (4%). Gần phân nửa các ca chấn thương là bị bỏng.
Tại Việt Nam, theo báo cáo năm 2019 “Tết Kỷ Hợi, số ca cấp cứu do pháo nổ tăng trên 40% so với năm ngoái”. “Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới (Quảng Bình) tiếp nhận nhiều ca cấp cứu do pháo. Chỉ trong ngày 30 Tết, bệnh viện đã cấp cứu 8 bệnh nhân, hầu hết có các thương tích ở mắt, tay, có trường hợp mù vĩnh viễn và bỏng nặng toàn thân”. (Trích Nguồn: Báo Lao Động)
Cho dù bạn sinh sống ở bất kì quốc gia nào, bạn cũng nên biết những mẹo hữu ích bên dưới nhằm phòng tránh chấn thương mắt từ pháo hoa, pháo nổ nhé:
- Không bao giờ đưa pháo cho trẻ em chơi
- Nên ngắm pháo hoa ở khoảng cách ít nhất là 150 mét
- Chỉ những chuyên gia đã qua huấn luyện mới được châm ngòi pháo hoa
- Tuyệt đối không chạm vào bất kì phần pháo chưa nổ nào. Thay vào đó, hãy báo cáo ngay cho sở cảnh sát hay cứu hỏa khi thấy bất cứ nguy cơ thiệt hại do pháo gây ra.
Đeo mặt nạ che mặt khi chơi bắn súng sơn
Du nhập vào Việt Nam từ năm 2009, súng sơn (paintball) không chỉ là một trò chơi mang tính giải trí, mà còn là môn thể thao có tính đối kháng cao. Môn thể thao này ngày càng thu hút giới trẻ tại các đô thị lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng.
Một vài loại súng ở bộ môn này có khả năng nhả đạn màu ở tốc độ trên 290 km/giờ. Chính vì thế người chơi bắt buộc phải mang đủ các dụng cụ bảo vệ như áo giáp, mặt nạ che mặt, kính bảo vệ mắt. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều người chơi không mang đủ dụng cụ bảo hộ. Điều này dẫn đến những chấn thương không lường trước được khi chơi môn thể thao này, chẳng hạn như đục thủy tinh thể, xuất huyết nội, cườm nước, bong võng mạc, vỡ ổ mắt, chấn thương đụng dập nhãn cầu; nghiêm trọng hơn là mất thị lực tạm thời hay mù lòa.
Nếu bạn có hứng thú với môn thể thao này, nguyên tắc quan trọng nhất bạn cần nhớ là: không bao giờ tháo mặt nạ che mặt hay kính bảo vệ mắt do chúng bảo vệ cả vùng đầu và mắt bạn. Ngay cả khi trận đấu chưa bắt đầu, bạn vẫn nên mang chúng một khi bạn đã vào sân chơi. Bạn có biết hầu hết các ca chấn thương mắt liên quan đến môn súng sơn đều xảy ra khi người chơi tháo dụng cụ bảo hộ ra dù chỉ trong một vài giây thôi đấy!
Trường hợp bạn vẫn chưa thấy bị thuyết phục về tầm quan trọng của việc đeo dụng cụ bảo vệ khi chơi bắn súng sơn, hãy tiếp tục đọc những thống kê dưới đây nhé:
Theo thống kê năm 2007 của viện mắt Bascom Palmer (Miami –Hoa Kỳ), 86 % các ca chấn thương mắt là bệnh nhân nam; chỉ một trong số đó có mang kính bảo hộ. Khoảng 81 % trong số các ca chấn thương naỳ phải trải qua phẫu thuật để điều trị. Môt số bệnh nhân phải múc bỏ mắc của mình do chấn thương quá nặng. Ngay cả sau khi điều trị, thị lực của một số bệnh nhân chỉ còn 20/200 hay thậm chí tệ hơn là mù vĩnh viễn.
Không giống như những bộ phận cơ thể khác có thể được chữa lành sau một chấn thương nghiêm trọng, đôi mắt và thị lực của bạn có thể không bao giờ phục hồi được hoàn toàn sau tổn thương. Chính vì thế, khi bạn tham gia bất kì loại hình công việc hay hoạt động thể thao nào, hãy cân nhắc những rủi ro tiềm ẩn để có những biện pháp bảo vệ tốt nhất cho “cửa sổ tâm hồn” mình bạn nhé!