Mất thị lực ngoại biên là khi bạn không có tầm nhìn rộng, không có được góc nhìn bình thường, mặc dù tầm nhìn vùng trung tâm vẫn tốt. Các trường hợp mất thị lực ngoại biên ở mức độ trung bình và nghiêm trọng gây ra cảm giác như đang nhìn xuyên qua một đường ống hẹp. Vì vậy, tình trạng này còn được gọi là “hiệu ứng tầm nhìn hình ống”.
Các triệu chứng của mất thị lực ngoại biên có thể kể đến như mắt khó nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu và mắt giảm khả năng điều hướng khi bạn đang đi bộ.
Nguyên nhân gây mất thị lực ngoại biên
Nguyên nhân phổ biến nhất gây mất thị lực ngoại biên (hay mất thị lực chu biên) là tổn thương dây thần kinh thị giác do bệnh tăng nhãn áp.
Tình trạng đột quỵ mắt (occlusions hay eye stroke) thường khiến cho các dòng chảy của máu bị chặn lại. Máu không thể chảy tới các bộ phận bên trong của mắt (bao gồm cả dây thần kinh thị giác), gây mất thị lực ngoại biên.
Đột quỵ hay những chấn thương ở mắt còn gây thương tổn tới não bộ – nơi xử lý hình ảnh thị giác. Bệnh nhân có thể thấy xuất hiện các vết chấm nhỏ màu đen trước mắt mình, rất khó chịu.
Nhìn chung, mất thị lực ngoại biên gây ra bởi các nguyên nhân chính sau:
+ Bệnh tăng nhãn áp
+ Viêm võng mạc sắc tố
+ Đột quỵ ở mắt
+ Bong võng mạc
+ Tổn thương não do đột quỵ, bệnh tật hoặc chấn thương
+ Tổn thương thần kinh như viêm dây thần kinh thị giác
+ Đầu dây thần kinh thị giác bị chèn ép (hay còn gọi là Phù gai thị [Phù gai thị: Tình trạng sưng to gây chèn ép vào đầu dây thần kinh thị giác, có thể là một trường hợp bệnh nhân phải đi cấp cứu ngay lập tức. Nguyên nhân của phù gai thị có thể do chảy máu gần vùng xung quanh dây thần kinh thị giác và áp lực dịch não tủy (CSF) cao bất thường. Ngoài ra, rối loạn tự miễn dịch, chấn thương và nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương cũng có thể gây ra phù gai thị. Sưng dây thần kinh thị giác có thể do tắc tĩnh mạch võng mạc trung tâm hoặc có thể xảy ra do tác dụng phụ của các loại thuốc như lithium, tetracycline và corticosteroid.])
+ Các chấn thương ở đầu
Nếu bạn phát hiện các dấu hiệu của bệnh và nghi ngờ mình bị mất thị lực ngoại biên, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt để được khám mắt toàn diện và kiểm tra trường thị lực.
Nếu bạn bị giảm thị lực ngoại biên một cách đột ngột, hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa ngay lập tức. Mất thị lực ngoại vi đột ngột có thể là một biểu hiện của hiện tượng võng mạc bị bong ra (bệnh bong võng mạc). Đây là một tình trạng cấp cứu y tế cần được điều trị càng sớm càng tốt để tránh mất thị lực vĩnh viễn.
Điều trị mất thị lực ngoại biên
Thật không may, y học hiện nay chưa thể điều trị hiệu quả cho tình trạng mất thị lực ngoại biên vĩnh viễn; kể cả bạn có kính đeo gọng hay kính áp tròng cũng không có nhiều tác dụng. Bác sĩ có thể áp dụng phương pháp lăng kính prism [Lăng kính Prism: Trong nhãn khoa, một lăng kính có thể được chế tạo để giúp ánh sáng được bẻ cong theo một hướng nhất định. Lăng kính Prism có thể bẻ ánh sáng trắng thành những bước sóng và màu sắc khác nhau] bổ sung vào đơn kính mắt của bệnh nhân để mở rộng tầm nhìn ngoại vi của họ (tuy nhiên chỉ áp dụng được với một số trường hợp cụ thể).
Nếu bạn bị bệnh tăng nhãn áp, cách chữa trị tốt nhất để tránh mất thị lực ngoại biên là phòng ngừa. Nếu được kê đơn thuốc nhỏ mắt, bạn tuyệt đối phải dùng thuốc tăng nhãn áp thường xuyên để kiểm soát nhãn áp. Nếu không thì bạn có nguy cơ cao bị tổn thương dây thần kinh thị giác vĩnh viễn và phát triển các điểm mù trong mắt. Nếu không được điều trị, bệnh tăng nhãn áp có thể dẫn đến mất thị lực ngoại biên vĩnh viễn và thậm chí là mù lòa.
Hiện nay đã có một phương pháp trị liệu cho các điểm mù do tổn thương não gây ra. Các nhà nghiên cứu của Viện mắt Đại học Rochester ở New York gần đây đã phát minh ra kỹ thuật trị liệu thị lực tiên tiến có thể giúp một số người bệnh lấy lại một phần thị lực gây ra bởi các tổn thương ở vỏ não thị giác.
Ngay cả khi bạn có thị lực bình thường, bạn cũng có thể sử dụng một số kỹ thuật do các chuyên gia thể thao dạy để tự rèn luyện khả năng nhìn rõ hơn ở các phần ngoại vi trong trường nhìn của bạn. Các phương pháp này đặc biệt hữu ích nếu bạn cần trau dồi kỹ năng nhìn ngoại vi của mình cho các môn thể thao như bóng rổ và bóng chày.
Nếu bạn bị mất thị lực ngoại biên vĩnh viễn, bạn nên cân nhắc đến việc gặp bác sĩ chuyên khoa chuyên về thị lực kém. Bác sĩ có thể tư vấn cho bạn về các loại kính mắt hoặc thiết bị quang học đặc biệt giúp bạn cải thiện các vấn đề về di chuyển do tầm nhìn hình ống gây ra.
Ngoài ra, hãy lưu ý rằng thị lực ngoại biên giảm có thể ảnh hưởng đến khả năng lái xe của bạn. Một chuyên gia thị lực có thể cho bạn biết mức độ mất thị lực ngoại biên của bạn và liệu rằng với thị lực còn lại, bạn có đáp ứng đủ điều kiện để thi lấy bằng lái xe hay không.