Đối với các vận động viên, tầm nhìn hết sức quan trọng. Nó quyết định sự nhạy bén và chính xác của các vận động viên khi tham gia tập luyện và thi đấu. Vì thế, kiểm tra tầm nhìn thể thao và huấn luận là phương pháp giúp cho các vận động viên có thể xác định được khả năng quan sát của mình một cách chính xác nhất. Bởi vì với những người chơi thể thao thì kiểm tra mắt bằng cách đọc các ký tự trong bảng là không đủ.
Một vận động viên cần rèn luyện nhiều kỹ năng quan sát để có thể cải thiện được thành tích thi đấu của mình, chẳng hạn như:
- Kỹ năng phối hợp tay và mắt, giúp các vận động viên như các cầu thủ bóng chày có thể dự đoán và đánh một quả bóng trong lúc đang chuyển động nhanh.
- Cải thiện tầm nhìn có thể giúp các vận động viên trượt tuyết định hướng được ngã rẽ và tránh các chướng ngại vật.
- Khả năng quan sát và dự đoán có thể giúp các vận động viên bóng rổ dự đoán được chuyển động của bóng để phản ứng một cách kịp thời.
Các bài kiểm tra tầm nhìn thể thao đánh giá khả năng quan sát của một vận động viên nhưng đôi khi cũng có thể được sử dụng để giúp các vận động viên rèn luyện và cải thiện được chức năng thị giác của mình.
Contents
Các loại bài kiểm tra tầm nhìn thể thao
Tùy thuộc vào nhu cầu riêng của mỗi vận động viên, các bác sĩ sẽ cung cấp các bài kiểm tra tầm nhìn thể thao khác nhau. Một số bài kiểm tra thông thường được các chuyên gia thị lực thể thao khuyên dùng như sau:
Biểu đồ mắt Snellen
Đây là một bài kiểm tra quen thuộc nếu bạn là một vận động viên. Trong bài kiểm tra này, người kiểm tra sẽ yêu cầu bạn đọc biểu đồ được đặt cách đó 20 dặm. Các chữ các trên các dòng sẽ có kích thước nhỏ dần cho đến khi bạn không thể đọc chính xác hầu hết các kí tự trên một dòng.
Thông thường, nếu bạn đọc được hết các ký tự ở dòng thứ tư từ dưới cùng của biểu đồ thì thị lực của bạn nằm ở mức 20/20. Nếu bạn có thể đọc được dòng nhỏ hơn tiếp theo thì thị lực của bạn là 20/15. Còn nếu bạn chỉ đọc được dòng lớn hơn tiếp theo thì thị lực của bạn là 20/25. Và cứ như thế, người kiểm tra sẽ kiểm tra lần lượt và xác định được thị lực của bạn.
Sau khi kiểm tra, nếu bạn gặp khó khăn thi đọc các ký tự trên biểu đồ mắt, bạn sẽ được khuyên dùng kính thuốc thông thường hoặc kính áp tròng để cải thiện thị lực. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể xem xét thực hiện quy trình điều chỉnh thị lực như LASIK. Tuy nhiên, bạn phải cân nhắc các rủi ro tiềm ẩn khi thực hiện phương pháp này.
Mặc dù việc điều chỉnh thị lực có vẻ rất đơn giản nhưng nhiều chuyên gia thị lực thể thao cho biết các tật khúc xạ mắt sẽ ảnh hưởng xấu đến hiệu quả thi đấu của các vận động viên trẻ nếu như không được phát hiện một cách kịp thời.
Kiểm tra độ nhạy tương phản
Một cách phổ biến để đánh giá độ nhảy cảm tương phản là việc xác định hướng của các sọc xám song song. Nếu bạn gặp khó khăn khi nhìn các vật thể có độ tương phản cao so với nền, đặc biệt là trong điều kiện ánh sáng yếu, bạn có thể xem xét các giải pháp khác nhau để cải thiện khả năng quan sát, chẳng hạn như đeo kính mắt có màu (Lens tints).
Tuy nhiên, không phải hầu hết các chuyên gia tầm nhìn thể thao đều đồng ý rằng kính mắt có màu thực sự hữu ích cho tất các mọi người. Nếu bạn đeo kính áp tròng hoặc kính mắt thông thường, bạn cần phải đảm bảo giữ cho kính được sạch sẽ. Bởi vì, nếu bạn đeo kính mắt bẩn cũng có thể làm giảm độ nhạy tương phản của bạn một cách đáng kể.
Thiết bị theo dõi mắt
Bạn cũng có thể dùng các thiết bị công nghệ cao như hệ thống máy tính để theo dõi chuyển động của mắt bạn. Trong phương pháp này, mắt bạn sẽ phải theo dõi chuyển động trên màn hình và các thiết bị quay cơ học giống như các máy ghi âm hình tròn. Những loại thiết bị tương tự có thể được sử dụng để huấn luyện mắt bạn theo dõi chuyển động.
Xét nghiệm căn chỉnh mắt
Xét nghiệm trên được thực hiện để xác định cả hai mắt được căn chỉnh như thế nào khi chúng hoạt động cùng với nhau. Trước tiên, bác sẽ che một mắt để quan sát cách mắt kia phản ứng với các kích thích thị giác. Sau đó, bác sĩ sẽ quan sát cả hai mắt phản ứng với cùng một kích thích.
Bên cạnh đó, Hirschberg cũng là một phương pháp khác để xác định căn chỉnh mắt. Trong phương pháp này, bác sĩ sẽ đánh giá cách ánh sáng bị phản xạ khỏi giác mạc và phân tích các điểm cụ thể trên giác mạc nơi xảy ra phản xạ.
Kiểm tra mắt chủ đạo
Một trong những phương pháp đơn giản để xác định được mắt chủ đạo là bạn hãy tạo một tam giác bằng các ngón tay của bạn và cố định một đối tượng sau đó nhìn qua tam giác bằng cả hai mắt. Bạn hãy lần lượt nhắm một mắt và nhìn bằng mắt còn lại, bạn có thể xác định được mắt chủ đạo của mình là mắt có thể nhìn được đối tượng bạn đã đánh dấu một cách ổn định hơn.
Nếu bạn là một nhiếp ảnh gia, bạn có thể dễ dàng nhận biết mắt chủ đạo bởi đó chính là mắt mà bạn có xu hướng đặt để ngắm máy ảnh của bạn.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể thực hiện phương pháp Dolman để nhận biết được mắt chủ đạo của bạn. Bạn có thể giữ cả hai mắt tập trung vào một vật và di chuyển nó lại gần. Khi lại gần, một mắt sẽ bị mất tập trung trong khi mắt chủ đạo vẫn có thể nhìn thấy vật. Tuy nhiên, nếu mắt không chủ đạo của bạn mất tập trung quá sớm, bạn có thể bị phù thị (stereopsis) hoặc lác (binocularity).
Đo lường nhận thức ba chiều
Khả năng nhìn thấy ba chiều của bạn có thể được xác định bằng các thử nghiệm thông qua bộ máy Howard-Dolman. Thiết bị hình hộp này được đặt trước mắt bạn, để bạn xem hai thanh dọc màu đen bên trong. Hai thanh này được chuyển động nhờ vào tác động của bạn vào hệ thống dây và ròng rọc.
Khả năng nhận biết vị trí của hai thanh trong mối quan hệ với nhau và ở các khoảng cách khác nhau sẽ giúp đánh giá nhận thức ba chiều của bạn.
Đánh giá về tốc độ xử lý hình ảnh và phối hợp tay-mắt
Hiệu suất thể thao phụ thuộc nhiều vào khả năng quan sát và phản ứng của bạn với các dụng cụ thể thao như bóng chày ném ở tốc độ cao hoặc xe đua trên đường đua.
Bài kiểm tra này có thể đánh giá mức độ phản ứng của bạn khi nhìn một vật thể. Mắt sẽ quan sát và kích thích não của bạn phản ứng một cách thích hợp, chẳng hạn như thực hiện một cú đập bóng hoàn hảo khi một quả bóng chày được ném về phía bạn.
Các bài kiểm tra khác sẽ đo tốc độ phản ứng của bạn khi bạn nhìn thấy một vật thể rơi. Thời gian phản ứng của bạn được đo dựa trên khoảng cách mà vật thể rơi xuống trước khi bạn có thể phản ứng và bắt được vật đó.
Những bài kiểm tra này cũng có thể trở thành một phương pháp đào tạo, giúp cho bạn cải thiện được phản ứng nhanh hơn và phối hợp tay và mắt nhịp nhàng hơn.
Kiểm tra sự phối hợp hai mắt
Thẻ cân bằng điểm Saladin là một thiết bị để đo sự phối hợp hai mắt của bạn. Thiết bị này có thể đo chính xác được cách mỗi mắt đạt được sự cố định trên mục tiêu và mức độ mà mắt bạn phối hợp với nhau để đạt được tầm nhìn ở các khoảng cách khác nhau.
Qua kiểm tra, thiết bị này có thể đo lường sự chênh lệch trong cách mỗi mắt tập trung hoặc liên kết với mắt kia.
Làm thế nào kiểm tra hỗ trợ đào tạo tầm nhìn thể thao?
Các chương trình đào tạo tầm nhìn thể thao thường được thiết kế riêng cho từng cá nhân để đáp ứng nhu cầu và mục tiêu cụ thể của từng người.
Tùy thuộc và môn thể thao và kết quả kiểm tra mắt, bạn có thể được cung cấp chương trình đào tạo khác nhau, giúp bạn có được các kĩ năng như dự đoán quỹ đạo và độ nảy của một quả bóng.
Các mô phỏng trên máy tính cũng có thể là một công cụ để đào tạo giúp cho người chơi có thể dự đoán chính xác vị trí của một quả bóng khi đang chuyển động nhanh hoặc độ bổng của bóng để nhảy lên và đỡ bóng.
Một số chuyên gia tầm nhìn thể thao cũng có thể sử dụng hình ảnh trực quan để giúp các vận động viên tưởng tượng như mình đang tham gia một trò chơi thực thụ. Bạn có thể cảm nhận được mình đang lao qua vạch đích trong thời gian ngắn hoặc ngắm súng trường một cách chính xác để bắn trúng mục tiêu.