Phần lớn người việt nam chúng ta hầu như ai cũng có tâm lý rất chủ quan, không để ý gì đến việc khám mắt định kỳ thường xuyên, cũng như rất hay phớt lờ các dấu hiệu cảnh báo của các căn bệnh về mắt nguy hiểm, chỉ cho đến khi quá muộn thì họ mới bắt đầu cảm thấy hối hận.
Contents
Tại sao phải kiểm tra mắt thường xuyên cho người già?
Trong suốt sự nghiệp của tôi, tôi cũng đã gặp được rất nhiều trường hợp như vậy. Và sau đây tôi sẽ chia sẻ cho các bạn nghe về một ví dụ có thật mà tôi từng gặp phải.
Vài năm trước (vào năm 2014), có một bệnh nhân nữ lớn tuổi đến phòng khám của tôi để kiểm tra mắt tổng quát, sau khi bị gia đình thúc ép. Bà kể với tôi, bà đã không đi khám mắt trong vòng 25 năm và luôn khăng khăng mình vẫn có thể thấy tốt, không có vấn đề gì, vì vậy không cần phải đến bác sĩ.
Thế nhưng sau khi kiểm tra, thì tôi mới biết được thị lực của bà chỉ còn ở mức 2/10, còn ở võng mạc thị đã bị tổn thương rất nghiêm trọng với các vết sẹo và các vết máu rỉ ra trong lòng mạch do biến chứng của bệnh tiểu đường gây ra, hầu như tỉ lệ cứu sống là 0%.
Giá mà bà đến khám sớm hơn chỉ 1 năm thôi thì có lẽ bệnh vẫn còn cơ may chữa được. Và vì nằm ngoài phạm vi chuyên môn của mình, nên tôi giới thiệu bà ấy đến một chuyên gia về võng mạc và một ông bác sĩ nội khoa khác, để bà được điều trị tốt hơn. Nhưng đã quá trễ, bà bị mù ít lâu sau đó và chỉ một năm sau bà qua đời.
Bạn thấy đấy, đây có thể là một ví dụ hơi đáng sợ một chút, nhưng nó là thực tế. Và nó cho chúng ta thấy rõ tại sao việc kiểm tra mắt thường xuyên là điều vô cũng cần thiết – đặc biệt là đối với những người cao tuổi.
Kiểm tra mắt cho người già bao gồm những gì?
Khi bạn đến khám mắt, các bác sĩ mắt sẽ thực hiện các bài kiểm tra sau đây:
- Đo nhãn áp
- Xét nghiệm kiểm tra trường thị lực (kiểm tra thị lực ngoại vi)
- Khám võng mạc
- Kiểm tra mắt bằng đèn khe (kính hiển vi)
- Kiểm tra các tật khúc xạ mắt
Mỗi bài kiểm tra sẽ cho các bác sĩ mắt những thông tin cần thiết về sức khỏe của mắt và tình hình thị lực hiện tại của bạn.
Đo nhãn áp
Đo nhãn áp (tonometry) là một thủ thuật giúp bác sĩ kiểm tra xem mắt bạn có nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp hay không,
Bệnh tăng nhãn áp là một bệnh lý vô cùng nguy hiểm ở mắt, thường không có triệu chứng gì cụ thể ở giai đoạn đầu, chỉ cho đến khi mắt bị tổn thương nặng và không thể nhìn thấy được gì nữa.
Tuy nhiên căn bệnh này có thể dễ dàng được phát hiện khi được xét nghiệm đo nhãn áp. Và nếu được điều trị sớm ở giai đoạn đầu thì bệnh tăng nhãn áp vẫn có thể được chữa lành rất hiệu quả.
Kiểm tra trường thị lực
Kiểm tra trường thị lực (hay còn gọi là kiểm tra thị lực ngoại biên) cũng là một cách hiệu quả để theo dõi được bệnh tăng nhãn áp. Ngoài ra xét nghiệm này cũng giúp các bác sĩ tìm ra được những vấn đề khác đối với sức khỏe như các khối u não, phình động mạch, đột quỵ và các bệnh khác, thường gặp ở người lớn tuổi.
Kiểm tra kích thước võng mạc
Kiểm tra kích thước võng mạc (dilated retinal examination) là một bài kiểm tra cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe mắt của bạn. Bằng cách quan sát độ giãn nở của đồng tử (hoặc chụp ảnh võng mạc bằng một dụng cụ laser đặc biệt), các bác sĩ có thể phát hiện ra được rất nhiều vấn đề về sức khỏe và bệnh tật của mắt, ví dụ như:
- Bằng cách quan sát sự thay đổi của các sợi thần kinh thị giác ở đồng tử, có thể giúp phát hiện được bệnh tăng nhãn áp, nếu bệnh đang phát triển trong mắt của bạn.
- Bằng cách kiểm tra phần nhạy cảm nhất của võng mạc là hoàng điểm (điểm vàng), có thể phát hiện được các dấu hiệu cảnh báo của bệnh thoái hóa điểm vàng trong mắt.
- Bằng cách kiểm tra tròng mắt, có thể giúp nhận biết sớm các dấu hiệu của đục thủy tinh thể.
- Quan sát tổn thương động mạch và tĩnh mạch mắt (mạch máu) có thể cung cấp cho bác sĩ những cảnh báo của bệnh tiểu đường, xơ cứng động mạch, huyết áp cao, tổn thương cholesterol và các bệnh về máu khác mà bạn có thể mắc phải.
Kiểm tra mắt bằng đèn khe
Đèn khe là một loại kính hiển vi phóng đại điện tử dùng để kiểm tra mắt. Trong quá trình khám mắt, đèn khe sẽ được sử dụng để quan sát 3 chiều của võng mạc, cả trong lẫn ngoài, và cả đáy mắt để giúp sàng lọc được các tình trạng như khô mắt, rối loạn thị giác, bệnh mộng mỡ mắt (pingueculae) cũng như phát hiện được các nguy cơ tiềm ẩn trong mắt, để đưa ra được hướng chữa trị và phòng ngừa thích hợp tránh mất thị lực vĩnh viễn.
Kiểm tra tật khúc xạ
Kiểm tra tật khúc xạ là thủ thuật để xác định độ (Diop) khúc xạ cho mắt của bạn. Nhưng có lẽ các bạn cũng chưa biết, kiểm tra tật khúc xạ cũng có thể giúp các bác sĩ phát hiện được nhiều vấn đề khác của mắt như bệnh tiểu đường, đục thủy tinh thể và các vấn đề về tuyến giáp.
Ví dụ, bệnh tiểu đường có thể gây ra cận thị, các vấn đề về tuyến giáp cũng có thể là nguyên nhân gây ra hội chứng mắt song thị (diplopia).
Nhưng sau tất cả, hãy nhớ rằng khám mắt định kỳ luôn là một phần cực kỳ quan trọng trong kế hoạch chăm sóc sức khỏe toàn diện của bạn. Nếu bạn chưa đi khám mắt trong vòng 1 năm qua, hãy khám ngay đi nhé!
[Mẹo nhỏ mách bạn] Cách giảm nguy cơ bị té ngã ở người già?
Làm thế nào để giảm nguy cơ bị té ngã ở người già? Đơn giản là hãy đi khám mắt!
Mỗi năm, theo báo cáo Hiệp hội lão thị Việt Nam, cứ ba người già trên 65 tuổi thì sẽ có một người bị các chấn thương nghiêm trọng do té ngã và nguyên nhân chính được cho là do sự suy giảm thị lực ở tuổi già.
Tất nhiên, cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ bị các chấn thương nghiêm trọng này là đi khám mắt định kỳ hàng năm. Một thị lực tốt sẽ giúp bạn giữ thăng bằng tốt hơn, tránh được chướng ngại vật; cũng như là an toàn hơn khi xuống cầu thang, đi bộ trên các vỉa hè gồ ghề, giảm thiểu nguy cơ té ngã.
Để biết thêm lời khuyên, hãy xem video sau để giữ an toàn hơn cho bản thân nhé:
Video: 6 bước để phòng ngừa té ngã ở người già
Khám mắt thường xuyên giúp bảo vệ thị lực người già
Ở đầu bài viết này, tôi đã chia sẻ cho bạn ví dụ về một bệnh nhân nữ mà tôi từng khám. Bây giờ tôi sẽ kể cho bạn nghe thêm về một ví dụ nữa, nhưng đây là một ví dụ tích cực hơn, về ông Sơn một bệnh nhân lâu năm của tôi.
Nhà ông Sơn thì ở bên cạnh phòng khám của tôi và cứ 6 tháng ông lại đến khám định kỳ một lần. Vài năm trước, trong một lần khám mắt định kỳ, tôi đã phát hiện ra áp lực ở mắt trái của ông lên tới 24.7mmHg và mắt phải là 25.7mmHg cao hơn rất nhiều so với mức nhãn áp bình thường là 10-21 mmHg. Thực hiện thêm một vài xét nghiệm nữa thì tôi xác định được đó là dấu hiệu cảnh báo của bệnh tăng nhãn áp góc mở nguyên phát. Tôi đã kê cho ông các loại thuốc nhỏ mắt chuyên dụng để điều trị bệnh. Chỉ 1 tháng sau thì căn bệnh đã thuyên giảm hơn rất nhiều.
Đến bây giờ thì mắt ông đã bình phục hẳn và rất may mắn căn bệnh đã được phát hiện sớm do vậy mà không để lại di chứng hay bất kì ảnh hưởng nào đến thị lực. Tuy nhiên, nếu ông không thường xuyên đi kiểm tra mắt định kỳ thì bây giờ có lẽ mọi chuyện đã khác và có lẽ sẽ không có được đôi mắt khỏe mạnh như hiện tại đâu.
Qua hai câu chuyện tôi vừa kể, các bạn có rút ra được bài học gì cho mình không? Đúng vậy, việc khám mắt thường xuyên là vô cùng quan trọng, nhất là với người cao tuổi!
Bạn có biết? Thị lực tuổi già ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn
Khám mắt thường xuyên không chỉ giúp bảo vệ thị lực, giúp bảo vệ bản thân khỏi các nguy hiểm trong cuộc sống như: Các chấn thương do té ngã hay các vụ tai nạn, đặc biệt là tai nạn giao thông; mà còn giúp bạn có được một đôi mắt tinh anh hơn, sáng khỏe hơn, từ đó có được những trải nghiệm tuyệt vời hơn trong cuộc sống.
Khi kiểm tra mắt, bác sĩ không chỉ tầm soát được các bệnh nguy hiểm về mắt như bệnh tăng nhãn áp, hay bệnh thoái hóa điểm vàng (AMD), mà còn có thể giúp bạn phát hiện ra được những thay đổi trong thị lực có thể làm xáo trộn sinh hoạt hằng ngày của bạn như các vấn đề suy giảm thị lực, đục thủy tinh thể, hay hội chứng thị lực máy tính,…
Những vấn đề đó tuy không phải là những bệnh lý quá nghiêm trọng cho mắt nhưng nếu không được phát hiện sớm và chữa trị kịp thời, thì các vấn đề đó vẫn có thể tiến triển nặng hơn biến chứng thành các bệnh về mắt nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến mắt thị lực vĩnh viễn.
Hội chứng khô mắt cũng là một vấn đề khá phổ biến khác thường xảy ra ở người cao tuổi. Khi đi khám mắt thường xuyên, các bác sĩ mắt sẽ phát hiện sớm được các dấu hiệu của khô mắt và điều trị kịp thời, để mắt bạn cảm thấy thoải mái hơn và thị lực của bạn sẽ không bị ảnh hưởng quá nhiều.
Bạn thấy bài viết này có ý nghĩa không? Hãy để lại bình luận góp ý cho chúng tôi biết nhé! Bảo vệ sức khỏe cho bạn là niềm vinh hạnh của chúng tôi