Dầu hạt lanh và dầu cá là 2 loại dầu có chứa hàm lượng các axit béo thiết yếu cao vô cùng quan trọng trong chế độ ăn uống của mỗi người đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và giảm viêm mãn tính có thể dẫn đến một loạt các bệnh nghiêm trọng như ung thư và đột quỵ cũng như là viêm xương khớp và bệnh Alzheimer. Bổ sung Dầu hạt lanh và dầu cá hàng ngày cũng được xem như là “thần dược” của tự nhiên giúp phòng ngừa và điều trị các triệu chứng của khô mắt như: bỏng rát, châm chích, đỏ mắt và rối loạn thị giác không liên tục vô cùng hữu hiệu
Nghiên cứu cũng cho thấy các axit béo trong 2 loại dầu này còn có thể làm giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể. Vậy loại nào tốt hơn – dầu hạt lanh hay dầu cá? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!
Contents
Dầu hạt lanh dùng cho mắt khô
Giá trị dinh dưỡng của dầu hạt lanh (và dầu cá) đến từ các axit béo omega-3 cần thiết cho sức khỏe tốt nhất. Dầu hạt lanh chứa hàm lượng cao omega-3 được gọi là axit alpha-linolenic (ALA). Trong quá trình tiêu hóa, ALA được chuyển hóa thành hai axit béo khác nhau là EPA và DHA – có tác dụng trên khắp cơ thể để bảo vệ màng tế bào.
Bạn có thể bổ sung dầu hạt lanh ở dạng viên nang và dạng nước có sẵn trên thị trường. Mặc dù viên nang thì được ưa chuộng và thuận tiện hơn cho việc sử dụng, nhưng nếu bạn đang điều trị khô mắt thì bạn phải uống một số lượng lớn viên nang để đạt được liều lượng hàng ngày. Và trong tình huống này bạn có thể sử dụng các các loại dầu hạt lanh ở dạng lỏng để thay thế.
Giá trị dinh dưỡng của dầu hạt lanh rất dễ bị biến chất khi tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng, nhiệt độ và không khí. Do vậy, khi mua dầu hạt lanh ở dạng lỏng, hãy tìm các loại được ép lạnh cũng như là phải giữ trong ngăn mát tủ lạnh để bảo quản.
Bạn có thể thay thế cho dầu hạt lanh, bằng cách nghiền hạt lanh trong máy xay cà phê sau đó rắc hạt xay lên xà lách, thêm chúng vào sinh tố hay trộn chúng vào nước ép trái cây cũng có hàm lượng omega-3 tương đương có trong dầu. Tuy nhiên để giữ được đầy đủ hàm lượng omega-3 có trong hạt tốt nhất bạn nên sử dụng hạt ngay sau khi nghiền.
Các thực phẩm bổ sung cho mắt phổ biến có chứa dầu hạt lanh được bán trên thị trường gồm: TheraTears Nutrition (Advanced Vision Research), EyeScience® Dry Eye Formula và Tears Again® HYDRATE™-OCuSOFT. Đây đều là các thực phẩm nhập khẩu uy tín của Mỹ đã được chứng nhận kiểm nghiệm. Bạn có thể đặt mua tại các cơ sở chăm sóc mắt uy tín trên toàn quốc.
So sánh công dụng của dầu cá và dầu hạt lanh
Dầu cá và các loại cá chứa nhiều dầu (như cá hồi, cá ngừ và cá mòi) là nguồn thực phẩm tuyệt vời chứa nhiều chất béo omega-3 cần thiết cho sức khỏe của não và mắt.
Mỡ cá thì có chứa omega-3 “chuỗi dài” (EPA và DHA), đây là loại omega-3 rất cần thiết cho các hoạt động sống của con người, bao gồm cả thị lực. Được cơ thể hấp thụ trực tiếp mà không cần phải trải qua quá trình chuyển hóa.
Ngược lại, các chất béo omega-3 ALA “chuỗi ngắn” có trong các thực phẩm nguồn gốc từ thực vật như hạt lanh phải được cơ thể chuyển hóa thành các dạng EPA và DHA mới có thể hấp thụ được. Khi sử dụng các thực phẩm chứa chất béo omega-3 ALA, cơ thể chúng ta chỉ chuyển hóa được khoảng 5 % ALA ăn kiêng thành EPA và DHA thiết yếu. Do vậy, việc sử dụng dầu cá được nhiều chuyên gia ưu tiên hơn
Bên cạnh đó, bạn cũng nên chú ý cân bằng lượng omega-3 và omega-6 hấp thụ vào cơ thể (tốt nhất nên ở tỉ lệ 4:1). Việc mất cân bằng giữa 2 loại omega này trong cơ thể sẽ làm mất cân bằng chuyển hóa ALA cũng như làm giảm lợi ích của omega-3 đối với cơ thể. Vì vậy, chúng ta cần hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm chứa nhiều omega-6 nhất là các loại dầu thực vật (ngô, đậu nành, hạt bông, nghệ tây, hạt hướng dương) – được sử dụng trong hầu hết các món ăn nhẹ và thực phẩm chế biến sẵn.
Dầu cá và dầu hạt lanh, hiện nay đã có sẵn ở dạng viên nang và dạng lỏng. Một số có chứa hương vị chanh hoặc được chế biến theo những cách khác nhau để giảm độ tanh. Dầu gan cá tuyết cũng là một nguồn tuyệt vời để bổ sung axit béo omega-3 EPA và DHA.
Ngoài việc sử dụng các chế phẩm bổ sung Omega-3 có sẵn, bạn cũng nên ăn nhiều loại thực phẩm có chứa loại chất béo này đặc biệt là các loại cá nước lạnh để tăng cường sức khỏe cho bản thân.
Vậy dầu hạt lanh hay dầu cá tốt hơn?
Như đã nói ở trên dầu cá có chứa omega-3 EPA và DHA tự nhiên hơn (không cần phải chuyển hóa từ ALA), nên hiển nhiên được nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng hơn so với dầu hạt lanh.
Những yếu tố khác nên xem xét khi chọn dầu cá và dầu hạt lanh:
- Nếu bạn là người ăn chay, hạt lanh hoặc dầu hạt lanh có thể sẽ là lựa chọn tuyệt vời hơn cho bạn.
- Dầu hạt lanh có giá thành phải chăng hơn dầu cá.
- Mặc dù, các axit omega-3 có trong dầu cá rất tốt cho cơ thể. Tuy nhiên bạn cũng nên biết rằng, nếu sử dụng ở liều lượng cao có thể gây khó chịu cho dạ dày hoặc tiêu chảy ở một số người cũng như các tác dụng phụ khác bao gồm tăng ợ hơi, trào ngược axit, ợ nóng và đầy bụng. Do vậy bạn cần cẩn thận khi dụng, tốt nhất là dùng dầu cá trong các bữa ăn với liều lượng vừa phải.
- Một nhược điểm khác của dầu cá là để lại dư vị tanh sau khi sử dụng. Để làm giảm điều này bạn có thể làm lạnh viên nang hoặc dầu cá dạng lỏng trước khi sử dụng.
Hiện nay, có khá nhiều người lo ngại về các vấn đề ngộ độc thủy ngân từ dầu cá, nhưng đây chỉ là lời đồn không có cơ sở và bạn có thể yên tâm sử dụng. Nhưng, nếu bạn vẫn không yên tâm thì bạn có thể sử dụng dầu hạt lanh như một giải pháp thay thế.
Lưu ý khi sử dụng
Đối với bất kỳ chất bổ sung dinh dưỡng nào, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng, đặc biệt là khi bạn đang sử dụng các loại thuốc để chữa trị các bệnh khác. Việc sử dụng dầu hạt lanh và dầu cá có thể gây ra các phản ứng phụ với một số thành phần của thuốc, có hại cho cơ thể.
Cả dầu hạt lanh và dầu cá có thể làm tăng nguy cơ chảy máu và giảm đông máu khi sử dụng cùng với các loại thuốc chống đông máu (thậm chí cả thuốc aspirin) vì vậy bạn phải chú ý cẩn trọng trước khi dùng các loại dầu này.
Sử dụng dầu cá trong thời gian dài có thể gây thiếu hụt vitamin E ở một số người. Do đó, nên tìm loại thực phẩm bổ sung dầu cá có chứa vitamin E hoặc bạn cũng có thể bổ sung thêm vitamin E trong quá trình sử dụng các loại dầu này.